Nếu đã quan tâm đến thời trang bền vững tại Việt Nam, dưới đây là những câu hỏi thiết thực mà ai trong chúng ta cũng cần phải quan tâm
Thời trang từng được xem là một đặc quyền của những người có địa vị cho trong xã hội, cho đến khi chủ nghĩa tiêu dùng biến thời trang trở thành một món hàng rẻ tiền hơn cả một chiếc bánh sandwich. Khái niệm về thời trang giờ đây trở nên mơ hồ đối với nhiều người chúng ta trong xã hội, và khi đại dịch COVID-19 xảy đến thì ta thậm chí còn tự đặt câu hỏi rằng, chúng ta liệu có cần đến thời trang để tồn tại?
Một trong những nhận định thiết thực mà chúng ta nghĩ về thời trang, rằng đây là một ngành công nghiệp gây ô nhiễm môi trường, tác động tiêu cực đến tương lai của loài người và cần phải có sự thay đổi cấp thiết. Thời trang bền vững được kiến tạo nhờ vào những nhu cầu thiết thực, cấp bách đó của xã hội. Cho dù khái niệm thời trang bền vững đã được hình thành và truyền phát bởi ngành công nghiệp thời trang lẫn truyền thông quốc tế hơn cả một thập kỷ nay, thì Việt Nam vẫn đang là một trong số những nước còn xa lạ, hoặc chưa thật sự hiểu rõ về nó, hoặc không biết làm sao để xây dựng mô hình doanh nghiệp thời trang bền vững.
1/ Bên cạnh việc làm giảm thiểu những tác động tiêu cực của thời trang đến môi trường và chất lượng cuộc sống của con người, thời trang bền vững còn có ý nghĩa thế nào đối với mô hình xã hội mà chúng ta đang tồn tại?
Thời trang bền vững giúp tiết kiệm kinh tế, giải phóng con người khỏi sự thống trị và ảnh hưởng của chủ nghĩa tiêu dùng. Thời trang bền vững còn giúp ích cho việc bảo tồn và gìn giữ những giá trị, tinh hoa trong kỹ nghệ thủ công của làng nghề truyền thống mà Kilomet 109 có thể được xem là một ví dụ cụ thể.
2/ Muốn xây dựng một thương hiệu thời trang bền vững tại Việt Nam thì nên phải bắt đầu từ đâu?
Phải xác định được rằng đây là một hành trình cần bỏ ra nhiều tâm sức. Hiểu rõ và đúng về những tiêu chí nền tảng của thời trang bền vững để thật sự làm đúng. Nên tham vấn từ những doanh nghiệp đi trước hay các chuyên gia trong lĩnh vực này để có thể tránh được những nhận thức sai lệch về thời trang bền vững và có định hướng đúng ngay từ giai đoạn khởi sinh.
Thương hiệu thời trang bền vững tại Việt Nam – Kilomet 109
3/ Nên tiếp thị một thương hiệu thời trang bền vững tại Việt Nam như thế nào?
Tiếp thị thời trang bền vững cần phải nắm rõ các tiêu chí: vừa đủ – cần thiết – tức thời – chuẩn xác.
Tiêu chí vừa đủ đại diện cho việc thương hiệu chỉ nên truyền tải thông tin một cách có chừng mực, tránh phóng đại hay quá chú trọng vào việc tuyên truyền về sứ mệnh bền vững của mình mà bỏ qua chất lượng, tính thẩm mỹ của sản phẩm lẫn dịch vụ.
Tiêu chí cần thiết đại diện cho việc thương hiệu, tuy không nên quá tập trung vào việc truyền thông quá mức về tính bền vững của thương hiệu, nhưng tuyệt nhiên không nên im lặng hay tránh né việc nói về thời trang bền vững. Các cuộc đối thoại kín kẽ với khách hàng hay các nhóm cộng đồng do chính thương hiệu thiết lập, sẽ là một kênh giao tiếp hiệu quả để giúp cho khách hàng và những người quan tâm hiểu đúng và biết được những gì mà thương hiệu đang làm.
Tiêu chí tức thời đại diễn cho việc thương hiệu nên có những phản hồi nhanh chóng, nếu có những luồng thông tin trái chiều về tính bền vững của thương hiệu. Sự phản hồi tức thời, với những dẫn chứng cụ thể, xác thực sẽ giúp cho thương hiệu tránh được những sự hiểu lầm hay phản ứng tiêu cực từ khách hàng hay nhóm người tiêu cực.Tiêu chí chuẩn xác có nghĩa là thương hiệu nói được – làm được. Không phóng đại những gì mình có thể làm hay dùng những từ ngữ đao to búa lớn trên các phương tiện truyền thông để nói về “sứ mệnh” của mình. Thời trang bền vững vẫn liên đới đến việc kinh doanh, nên khi gắn với lợi ích kinh tế sẽ rất khiến cho khách hàng ngờ hoặc về tính nghĩa vụ hay khả năng cam kết của doanh nghiệp đối với sứ mệnh mà họ đặt ra. Vậy nên chỉ nói về những gì mà doanh nghiệp có thể làm, có thể đóng góp cho lợi ích của xã hội mà không nên phóng đại quá mức.
4/ Greenwashing trong ngành thời trang cần phải được nhận diện ra sao? Nên làm gì đối với một thương hiệu greenwashing?
Theo góc độ của khách hàng, nên bài trừ một thương hiệu green washing một cách triệt để, bởi đây là một hành vi tiếp thị sai lệch và tạo thêm những ảnh hưởng, nhận định xấu tới ngành công nghiệp thời trang.
Những thương hiệu green washing là những thương hiệu thường xuyên nói về yếu tố bền vững của thời trang nhưng không đưa ra những thống kê, báo cáo hay bằng chứng xác thực minh chứng cho những ảnh hưởng tích cực mà thương hiệu đã làm được. Bên cạnh đó, việc người tiêu dùng theo dõi, sử dụng và cảm nhận chất lượng sản phẩm trực tiếp cũng là một cách để nhận thức rằng họ có đang làm đúng với những gì mình tuyên truyền hay không.
Hãy cảm nhận trực tiếp sản phẩm của thương hiệu xưng danh là bền vững và đặt những câu hỏi để xác minh tính chân thực của họ.
5/ Những khía cạnh nền tảng nào của thời trang bền vững cần phải được chú trọng?
Trên thế giới, thời trang bền vững có tuyến tính để trở thành một ngành công nghiệp đặc thù, chứ không chỉ là một xu thế nhất thời. Tuy vậy, Việt Nam vẫn còn là một quốc gia còn nhiều hạn chế để có thể hoàn toàn trở nên bền vững, theo nhiều góc độ nhìn nhận cẩn thận.
Đối với các doanh nghiệp thời trang bền vững tại Việt Nam, sẽ cần lưu tâm đến những khía cạnh nền tảng như sau: chất liệu cấu thành nên sản phẩm; chất lượng của sản phẩm – cách thức mà nó sẽ được xử lý sau khi đã kết thúc vòng đời sử dụng; lợi ích của những người góp phần tạo ra sản phẩm bền vững phải được đảm bảo và tưởng thưởng công bằng; thương hiệu có đang góp phần giúp ích gì tới xã hội, kinh tế và sự phát triển bền vững của điều gì khác ngoài việc kinh doanh của thương hiệu hay không.
6/ Chất liệu thời trang bền vững đóng vai trò quan trọng thế nào đối với việc xây dựng một thương hiệu thời trang bền vững tại Việt Nam?
Chất liệu cấu thành nên sản phẩm của thời trang bền vững là một khía cạnh quan trọng của thời trang bền vững, bởi việc nuôi trồng và xử lý chất liệu may mặc hiện nay là yếu tố gây tác động nghiêm trọng nhất đến môi trường của ngành thời trang. Cụ thể là quá trình nuôi trồng sợi bông, nhuộm vải, khai thác tài nguyên để sản xuất (trang sức, phụ kiện).
Nguyên liệu dùng để sản xuất phải là nguyên liệu tái chế/ thân thiện với môi trường/ nguyên liệu xanh. Những chất liệu phổ biến được xem là thân thiện với môi trường bao gồm: linen, bố/đũi, lụa tự nhiên hay các chất liệu được sản xuất không gây tiêu hao nguồn nước, xử lý độc hại và có những tính năng được kiểm duyệt chặt chẽ.
Faslink là một trong những đơn vị cung ứng chất liệu thời trang bền vững tại Việt Nam.
Nguyên liệu sản xuất bền chắc, chất lượng tốt sẽ kéo dài thời gian sử dụng của sản phẩm. Đây là một trong những đặc tính cốt yếu của thời trang bền vững.
7/ Những thương hiệu thời trang nhanh có những bộ sưu tập được gắn mác là bền vững thì có nên tin tưởng được hay không?
Thời trang nhanh chuyển mình sang thời trang bền vững là một điều nên ủng hộ. Đối với các thương hiệu lớn như H&M – vốn thường xuyên ra mắt những BST mang tên Conscious Collection và đưa ra những thông tin minh bạch về quá trình họ sản xuất, xây dựng nên bộ sưu tập bền vững thì hoàn toàn có thể tin cậy được.
Tuy nhiên, người Việt vẫn nên ủng hộ những thương hiệu thời trang bền vững tại Việt Nam hơn là những thương hiệu thời trang nhanh làm thời trang bền vững. Bởi vì sản lượng sản phẩm bền vững so với sản lượng sản phẩm thời trang thông thường của họ chỉ chiếm một phần rất nhỏ, nên tốt hơn hết là hãy tiếp tục ủng hộ những doanh nghiệp nội địa đã xác định thời trang bền vững là nền tảng của mình, để có thể giúp họ phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.
8/ Những cách thức thực tiễn nào mà sinh viên thời trang có thể thực hành thời trang bền vững ngay từ quá trình học tập?
Sinh viên thời trang nên xác định rằng thời trang bền vững sẽ tương lai của thời trang. Vậy nên bất kỳ sự chuẩn bị nào về kỹ năng, hay thể nghiệm những ý tưởng độc đáo về ý tưởng này là rất thực tế. Những kỹ năng mà sinh viên thời trang có thể trang bị cho mình để làm thời trang bền vững là kỹ thuật thiết kế rập không hao tổn (zero-waste), nhuộm vải tự nhiên, deconstruction (thời trang phá vỡ cấu trúc), xử lý chất liệu từ vải thừa, recycling, upcycling…
9/ Thời trang có thật sự hoàn toàn trở nên bền vững được hay không?
Một mình ngành thời trang thì không thể, nhưng tổng hòa của các nhóm ngành khác nhau, theo quá trình hiện đại hóa của xã hội thì có thể. Lấy doanh nghiệp Tesla của Elon Musk là ví dụ. Tesla được xây dựng là một doanh nghiệp với mục đích là giúp cho việc di chuyển của loài người trở nên xanh và bền vững. Tesla không chỉ phát minh ra phương tiện di chuyển sử dụng năng lượng xanh, mà ngày nay họ còn lấn sang lĩnh vực phát triển năng lượng xanh, sạch. Trong tương lai, khi mà việc vận chuyển hàng hóa có quy trình giảm tải tối đa lượng khí thải CO2, thì đó là một điều giúp ích rất nhiều cho ngành thời trang để trở nên bền vững hơn.
10/ Điều gì sẽ xảy đến với các thương hiệu thời trang không chú trọng yếu tố bền vững của thời trang?
Theo tiến trình phát triển của xã hội, và nhu cầu thiết thực của người tiêu dùng đã nhận thức được tác hại của thời trang nhanh thì rõ ràng sự tồn tại của thời trang nhanh sẽ đi đến hồi kết. Không ai nói trước được sự tồn tại của thời trang nhanh sẽ còn kéo dài được bao lâu, có thể 10-20 năm, nhưng nó sẽ không thể nào tồn tại được. Theo những dữ liệu thống kê và đánh giá cụ thể của nhiều chuyên gia hàng đầu trong ngành, mức độ tăng trưởng của thời trang nhanh giờ đây đã suy giảm và phải chứng kiến sự cạnh tranh ngày càng gia tăng của thời trang bền vững, mô hình kinh doanh hàng second-hand (resale), dịch vụ cho thuê trang phục (rental) hay là subscription box.
Đối tượng khách hàng trẻ là GEN-Z ngày nay cũng đã được giáo dục từ nhỏ và nhìn nhận được những nguy hại của tình trạng ô nhiễm môi trường, và sẽ có những quyết định mang tính ủng hộ những gì góp phần làm giảm thiểu những tác động tiêu cực đến môi trường sống. Khách hàng GEN-Z và những thế hệ tiếp nối sẽ là khách hàng chủ đạo của thời trang trong vòng 20 năm tới. Vậy nên sớm hay muộn, thời trang nhanh sẽ suy thoái, và đó là điều hiển nhiên.
11/ Có phải thời trang bền vững chỉ mang tính vĩ mô theo nhận định của nhiều người?
Thời trang bền vững không mang tính vĩ mô như nhiều người vẫn tưởng, bởi thực chất nó đã trở thành tuyến tính phát triển của ngành thời trang trong thập kỷ vừa qua. Rất nhiều thương hiệu tiên phong trở thành thương hiệu thời trang bền vững, đã và đang truyền cảm hứng và tạo ra những ảnh hưởng, các cuộc đối thoại tích cực trong ngành như thương hiệu Stella McCartney, Patagonia, Colovos và thậm chí là nhiều thương hiệu thời trang cao cấp đang trong tiến trình chuyển mình thành thời trang bền vững, mà cụ thể là Burberry hay Gucci.
Tại Việt Nam, thương hiệu thời trang bền vững tuy không nhiều, nhưng họ đã và đang làm rất tốt sứ mệnh đặt ra của mình. Những thương hiệu bền vững nổi bật tại Việt Nam như Kilomet 109, Metiseko, Fashion 4Freedom, Dòng Dòng, ShoesX là minh chứng cho điều này.
12/ Làm sao để thời trang bền vững tại Việt Nam cạnh tranh được với thời trang nhanh? Khi mà giá cả của sản phẩm thời trang bền vững luôn đắt tiền hơn thời trang nhanh và không thuận theo xu hướng?
Dưới góc độ của người tiêu dùng, thời trang nhanh thực chất lại đắt đỏ hơn thời trang bền vững. Nếu là người bị cuốn theo chủ nghĩa tiêu dùng, bạn sẽ nhận ra rằng thực chất những món hàng thời trang mà bạn sở hữu và mua chỉ vì chúng rẻ hay đi theo xu hướng hiện tại, chỉ được mặc một vài lần trước khi bị quên lãng hay xếp xó trong tủ đồ. Nếu chất lượng của chúng không tốt, bạn chỉ mặc vài lần là vứt bỏ nó luôn. Nếu quy đổi giá trị bằng số lần mặc một sản phẩm thời trang nhanh với số lần mặc sản phẩm của thời trang bền vững – vốn được thiết kế và cấu tạo để mặc được lâu dài, bền bỉ theo thời gian, thì rõ ràng là thời trang nhanh đắt hơn so với thời trang bền vững.
Người giàu có là người biết chi tiêu tiết kiệm và thông minh. Họ sẽ luôn chi tiền để mua những sản phẩm có hạn sử dụng bền lâu, hay hơn những sản phẩm chỉ mang tính đi theo xu thế mà chất lượng lại không tốt.
13/ Có những cách thức nào khác để giảm thiểu tác hại của thời trang nhanh, bên cạnh việc ủng hộ thời trang bền vững tại Việt Nam hay không?
Thực chất, khi nói đến thời trang bền vững thì nhiều người sẽ chỉ nghĩ đến áo quần đầm váy, mà bỏ quên những thứ khác, chẳng hạn như đôi giày sneaker. Đôi giày sneaker – thứ vật phẩm mà chúng ta mang đeo và ưa chuộng để sử dụng hàng ngày là sản phẩm không được làm ra để tái chế. Rất nhiều nguyên liệu cấu thành nên một đôi giày như đệm, đế cao su, chi tiết trang trí hoàn toàn không thể tái chế, hoặc gây ô nhiễm môi trường nếu xử lý bằng hình thức thiêu đốt. Bên cạnh đó, chất keo để sản xuất giày rất độc hại và gây tác động tiêu cực đến sức khỏe của nhân công làm giày. Nhận thức được điều này sẽ giúp chúng ta biết cách để giữ gìn đôi giày sneaker một cách chủ động, có ý thức hơn, hoặc có thể ủng hộ các thương hiệu giày bền vững như ShoesX hay Rens Original.
Có thể giảm thiểu tác hại của thời trang nhanh bằng các hành động thiết thực như hạn chế mua sắm quá độ, tận dụng tối đa quần áo của mình bằng cách đi học hay nghiên cứu về cách styling trang phục. Bạn không nhất thiết phải mua quần áo của thương hiệu thời trang bền vững để ủng hộ thời trang bền vững, nếu bạn cảm thấy mình đã quá dư thừa quần áo.
14/ Nên hay không nên truyền thông quá nhiều về tính bền vững của thương hiệu?
Đối với thương hiệu thời trang bền vững, nên chia sẻ những kiến thức hữu ích tới những người quan tâm về thời trang bền vững, để giúp cho họ nhận thức đúng đắn về khái niệm này, cũng như hiểu được trách nhiệm tiêu dùng của mình đang góp công thế nào trong việc khiến cho các thương hiệu thời trang nhanh phải nghiêm túc nhìn nhận về mô hình kinh doanh hiện tại của mình.
Cách làm truyền thông tốt nhất vẫn là thông qua người tiêu dùng chứ không phải là báo đài hay phương tiện truyền thông. Nhưng với cương vị là một thương hiệu thời trang bền vững thì nên chia sẻ và đối thoại cởi mở với truyền thông để giúp nhân rộng thông tin và kiến thức có giá trị về thời trang bền vững. Các thương hiệu bền vững cũng nên thiết lập các nhóm cộng đồng để trực tiếp đối thoại với khách hàng và những người quan tâm đến chủ đề này.
Nếu đã quan tâm đến thời trang bền vững tại Việt Nam, dưới đây là những câu hỏi thiết thực mà ai trong chúng ta cũng cần phải quan tâm
Thời trang từng được xem là một đặc quyền của những người có địa vị cho trong xã hội, cho đến khi chủ nghĩa tiêu dùng biến thời trang trở thành một món hàng rẻ tiền hơn cả một chiếc bánh sandwich. Khái niệm về thời trang giờ đây trở nên mơ hồ đối với nhiều người chúng ta trong xã hội, và khi đại dịch COVID-19 xảy đến thì ta thậm chí còn tự đặt câu hỏi rằng, chúng ta liệu có cần đến thời trang để tồn tại?
Một trong những nhận định thiết thực mà chúng ta nghĩ về thời trang, rằng đây là một ngành công nghiệp gây ô nhiễm môi trường, tác động tiêu cực đến tương lai của loài người và cần phải có sự thay đổi cấp thiết. Thời trang bền vững được kiến tạo nhờ vào những nhu cầu thiết thực, cấp bách đó của xã hội. Cho dù khái niệm thời trang bền vững đã được hình thành và truyền phát bởi ngành công nghiệp thời trang lẫn truyền thông quốc tế hơn cả một thập kỷ nay, thì Việt Nam vẫn đang là một trong số những nước còn xa lạ, hoặc chưa thật sự hiểu rõ về nó, hoặc không biết làm sao để xây dựng mô hình doanh nghiệp thời trang bền vững.
1/ Bên cạnh việc làm giảm thiểu những tác động tiêu cực của thời trang đến môi trường và chất lượng cuộc sống của con người, thời trang bền vững còn có ý nghĩa thế nào đối với mô hình xã hội mà chúng ta đang tồn tại?
Thời trang bền vững giúp tiết kiệm kinh tế, giải phóng con người khỏi sự thống trị và ảnh hưởng của chủ nghĩa tiêu dùng. Thời trang bền vững còn giúp ích cho việc bảo tồn và gìn giữ những giá trị, tinh hoa trong kỹ nghệ thủ công của làng nghề truyền thống mà Kilomet 109 có thể được xem là một ví dụ cụ thể.
2/ Muốn xây dựng một thương hiệu thời trang bền vững tại Việt Nam thì nên phải bắt đầu từ đâu?
Phải xác định được rằng đây là một hành trình cần bỏ ra nhiều tâm sức. Hiểu rõ và đúng về những tiêu chí nền tảng của thời trang bền vững để thật sự làm đúng. Nên tham vấn từ những doanh nghiệp đi trước hay các chuyên gia trong lĩnh vực này để có thể tránh được những nhận thức sai lệch về thời trang bền vững và có định hướng đúng ngay từ giai đoạn khởi sinh.
3/ Nên tiếp thị một thương hiệu thời trang bền vững tại Việt Nam như thế nào?
Tiếp thị thời trang bền vững cần phải nắm rõ các tiêu chí: vừa đủ – cần thiết – tức thời – chuẩn xác.
Tiêu chí vừa đủ đại diện cho việc thương hiệu chỉ nên truyền tải thông tin một cách có chừng mực, tránh phóng đại hay quá chú trọng vào việc tuyên truyền về sứ mệnh bền vững của mình mà bỏ qua chất lượng, tính thẩm mỹ của sản phẩm lẫn dịch vụ.
Tiêu chí cần thiết đại diện cho việc thương hiệu, tuy không nên quá tập trung vào việc truyền thông quá mức về tính bền vững của thương hiệu, nhưng tuyệt nhiên không nên im lặng hay tránh né việc nói về thời trang bền vững. Các cuộc đối thoại kín kẽ với khách hàng hay các nhóm cộng đồng do chính thương hiệu thiết lập, sẽ là một kênh giao tiếp hiệu quả để giúp cho khách hàng và những người quan tâm hiểu đúng và biết được những gì mà thương hiệu đang làm.
Tiêu chí tức thời đại diễn cho việc thương hiệu nên có những phản hồi nhanh chóng, nếu có những luồng thông tin trái chiều về tính bền vững của thương hiệu. Sự phản hồi tức thời, với những dẫn chứng cụ thể, xác thực sẽ giúp cho thương hiệu tránh được những sự hiểu lầm hay phản ứng tiêu cực từ khách hàng hay nhóm người tiêu cực.Tiêu chí chuẩn xác có nghĩa là thương hiệu nói được – làm được. Không phóng đại những gì mình có thể làm hay dùng những từ ngữ đao to búa lớn trên các phương tiện truyền thông để nói về “sứ mệnh” của mình. Thời trang bền vững vẫn liên đới đến việc kinh doanh, nên khi gắn với lợi ích kinh tế sẽ rất khiến cho khách hàng ngờ hoặc về tính nghĩa vụ hay khả năng cam kết của doanh nghiệp đối với sứ mệnh mà họ đặt ra. Vậy nên chỉ nói về những gì mà doanh nghiệp có thể làm, có thể đóng góp cho lợi ích của xã hội mà không nên phóng đại quá mức.
4/ Greenwashing trong ngành thời trang cần phải được nhận diện ra sao? Nên làm gì đối với một thương hiệu greenwashing?
Theo góc độ của khách hàng, nên bài trừ một thương hiệu green washing một cách triệt để, bởi đây là một hành vi tiếp thị sai lệch và tạo thêm những ảnh hưởng, nhận định xấu tới ngành công nghiệp thời trang.
Những thương hiệu green washing là những thương hiệu thường xuyên nói về yếu tố bền vững của thời trang nhưng không đưa ra những thống kê, báo cáo hay bằng chứng xác thực minh chứng cho những ảnh hưởng tích cực mà thương hiệu đã làm được. Bên cạnh đó, việc người tiêu dùng theo dõi, sử dụng và cảm nhận chất lượng sản phẩm trực tiếp cũng là một cách để nhận thức rằng họ có đang làm đúng với những gì mình tuyên truyền hay không.
5/ Những khía cạnh nền tảng nào của thời trang bền vững cần phải được chú trọng?
Trên thế giới, thời trang bền vững có tuyến tính để trở thành một ngành công nghiệp đặc thù, chứ không chỉ là một xu thế nhất thời. Tuy vậy, Việt Nam vẫn còn là một quốc gia còn nhiều hạn chế để có thể hoàn toàn trở nên bền vững, theo nhiều góc độ nhìn nhận cẩn thận.
Đối với các doanh nghiệp thời trang bền vững tại Việt Nam, sẽ cần lưu tâm đến những khía cạnh nền tảng như sau: chất liệu cấu thành nên sản phẩm; chất lượng của sản phẩm – cách thức mà nó sẽ được xử lý sau khi đã kết thúc vòng đời sử dụng; lợi ích của những người góp phần tạo ra sản phẩm bền vững phải được đảm bảo và tưởng thưởng công bằng; thương hiệu có đang góp phần giúp ích gì tới xã hội, kinh tế và sự phát triển bền vững của điều gì khác ngoài việc kinh doanh của thương hiệu hay không.
6/ Chất liệu thời trang bền vững đóng vai trò quan trọng thế nào đối với việc xây dựng một thương hiệu thời trang bền vững tại Việt Nam?
Chất liệu cấu thành nên sản phẩm của thời trang bền vững là một khía cạnh quan trọng của thời trang bền vững, bởi việc nuôi trồng và xử lý chất liệu may mặc hiện nay là yếu tố gây tác động nghiêm trọng nhất đến môi trường của ngành thời trang. Cụ thể là quá trình nuôi trồng sợi bông, nhuộm vải, khai thác tài nguyên để sản xuất (trang sức, phụ kiện).
Nguyên liệu dùng để sản xuất phải là nguyên liệu tái chế/ thân thiện với môi trường/ nguyên liệu xanh. Những chất liệu phổ biến được xem là thân thiện với môi trường bao gồm: linen, bố/đũi, lụa tự nhiên hay các chất liệu được sản xuất không gây tiêu hao nguồn nước, xử lý độc hại và có những tính năng được kiểm duyệt chặt chẽ.
Nguyên liệu sản xuất bền chắc, chất lượng tốt sẽ kéo dài thời gian sử dụng của sản phẩm. Đây là một trong những đặc tính cốt yếu của thời trang bền vững.
7/ Những thương hiệu thời trang nhanh có những bộ sưu tập được gắn mác là bền vững thì có nên tin tưởng được hay không?
Thời trang nhanh chuyển mình sang thời trang bền vững là một điều nên ủng hộ. Đối với các thương hiệu lớn như H&M – vốn thường xuyên ra mắt những BST mang tên Conscious Collection và đưa ra những thông tin minh bạch về quá trình họ sản xuất, xây dựng nên bộ sưu tập bền vững thì hoàn toàn có thể tin cậy được.
Tuy nhiên, người Việt vẫn nên ủng hộ những thương hiệu thời trang bền vững tại Việt Nam hơn là những thương hiệu thời trang nhanh làm thời trang bền vững. Bởi vì sản lượng sản phẩm bền vững so với sản lượng sản phẩm thời trang thông thường của họ chỉ chiếm một phần rất nhỏ, nên tốt hơn hết là hãy tiếp tục ủng hộ những doanh nghiệp nội địa đã xác định thời trang bền vững là nền tảng của mình, để có thể giúp họ phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.
8/ Những cách thức thực tiễn nào mà sinh viên thời trang có thể thực hành thời trang bền vững ngay từ quá trình học tập?
Sinh viên thời trang nên xác định rằng thời trang bền vững sẽ tương lai của thời trang. Vậy nên bất kỳ sự chuẩn bị nào về kỹ năng, hay thể nghiệm những ý tưởng độc đáo về ý tưởng này là rất thực tế. Những kỹ năng mà sinh viên thời trang có thể trang bị cho mình để làm thời trang bền vững là kỹ thuật thiết kế rập không hao tổn (zero-waste), nhuộm vải tự nhiên, deconstruction (thời trang phá vỡ cấu trúc), xử lý chất liệu từ vải thừa, recycling, upcycling…
9/ Thời trang có thật sự hoàn toàn trở nên bền vững được hay không?
Một mình ngành thời trang thì không thể, nhưng tổng hòa của các nhóm ngành khác nhau, theo quá trình hiện đại hóa của xã hội thì có thể. Lấy doanh nghiệp Tesla của Elon Musk là ví dụ. Tesla được xây dựng là một doanh nghiệp với mục đích là giúp cho việc di chuyển của loài người trở nên xanh và bền vững. Tesla không chỉ phát minh ra phương tiện di chuyển sử dụng năng lượng xanh, mà ngày nay họ còn lấn sang lĩnh vực phát triển năng lượng xanh, sạch. Trong tương lai, khi mà việc vận chuyển hàng hóa có quy trình giảm tải tối đa lượng khí thải CO2, thì đó là một điều giúp ích rất nhiều cho ngành thời trang để trở nên bền vững hơn.
10/ Điều gì sẽ xảy đến với các thương hiệu thời trang không chú trọng yếu tố bền vững của thời trang?
Theo tiến trình phát triển của xã hội, và nhu cầu thiết thực của người tiêu dùng đã nhận thức được tác hại của thời trang nhanh thì rõ ràng sự tồn tại của thời trang nhanh sẽ đi đến hồi kết. Không ai nói trước được sự tồn tại của thời trang nhanh sẽ còn kéo dài được bao lâu, có thể 10-20 năm, nhưng nó sẽ không thể nào tồn tại được. Theo những dữ liệu thống kê và đánh giá cụ thể của nhiều chuyên gia hàng đầu trong ngành, mức độ tăng trưởng của thời trang nhanh giờ đây đã suy giảm và phải chứng kiến sự cạnh tranh ngày càng gia tăng của thời trang bền vững, mô hình kinh doanh hàng second-hand (resale), dịch vụ cho thuê trang phục (rental) hay là subscription box.
Đối tượng khách hàng trẻ là GEN-Z ngày nay cũng đã được giáo dục từ nhỏ và nhìn nhận được những nguy hại của tình trạng ô nhiễm môi trường, và sẽ có những quyết định mang tính ủng hộ những gì góp phần làm giảm thiểu những tác động tiêu cực đến môi trường sống. Khách hàng GEN-Z và những thế hệ tiếp nối sẽ là khách hàng chủ đạo của thời trang trong vòng 20 năm tới. Vậy nên sớm hay muộn, thời trang nhanh sẽ suy thoái, và đó là điều hiển nhiên.
11/ Có phải thời trang bền vững chỉ mang tính vĩ mô theo nhận định của nhiều người?
Thời trang bền vững không mang tính vĩ mô như nhiều người vẫn tưởng, bởi thực chất nó đã trở thành tuyến tính phát triển của ngành thời trang trong thập kỷ vừa qua. Rất nhiều thương hiệu tiên phong trở thành thương hiệu thời trang bền vững, đã và đang truyền cảm hứng và tạo ra những ảnh hưởng, các cuộc đối thoại tích cực trong ngành như thương hiệu Stella McCartney, Patagonia, Colovos và thậm chí là nhiều thương hiệu thời trang cao cấp đang trong tiến trình chuyển mình thành thời trang bền vững, mà cụ thể là Burberry hay Gucci.
Tại Việt Nam, thương hiệu thời trang bền vững tuy không nhiều, nhưng họ đã và đang làm rất tốt sứ mệnh đặt ra của mình. Những thương hiệu bền vững nổi bật tại Việt Nam như Kilomet 109, Metiseko, Fashion 4Freedom, Dòng Dòng, ShoesX là minh chứng cho điều này.
12/ Làm sao để thời trang bền vững tại Việt Nam cạnh tranh được với thời trang nhanh? Khi mà giá cả của sản phẩm thời trang bền vững luôn đắt tiền hơn thời trang nhanh và không thuận theo xu hướng?
Dưới góc độ của người tiêu dùng, thời trang nhanh thực chất lại đắt đỏ hơn thời trang bền vững. Nếu là người bị cuốn theo chủ nghĩa tiêu dùng, bạn sẽ nhận ra rằng thực chất những món hàng thời trang mà bạn sở hữu và mua chỉ vì chúng rẻ hay đi theo xu hướng hiện tại, chỉ được mặc một vài lần trước khi bị quên lãng hay xếp xó trong tủ đồ. Nếu chất lượng của chúng không tốt, bạn chỉ mặc vài lần là vứt bỏ nó luôn. Nếu quy đổi giá trị bằng số lần mặc một sản phẩm thời trang nhanh với số lần mặc sản phẩm của thời trang bền vững – vốn được thiết kế và cấu tạo để mặc được lâu dài, bền bỉ theo thời gian, thì rõ ràng là thời trang nhanh đắt hơn so với thời trang bền vững.
Người giàu có là người biết chi tiêu tiết kiệm và thông minh. Họ sẽ luôn chi tiền để mua những sản phẩm có hạn sử dụng bền lâu, hay hơn những sản phẩm chỉ mang tính đi theo xu thế mà chất lượng lại không tốt.
13/ Có những cách thức nào khác để giảm thiểu tác hại của thời trang nhanh, bên cạnh việc ủng hộ thời trang bền vững tại Việt Nam hay không?
Thực chất, khi nói đến thời trang bền vững thì nhiều người sẽ chỉ nghĩ đến áo quần đầm váy, mà bỏ quên những thứ khác, chẳng hạn như đôi giày sneaker. Đôi giày sneaker – thứ vật phẩm mà chúng ta mang đeo và ưa chuộng để sử dụng hàng ngày là sản phẩm không được làm ra để tái chế. Rất nhiều nguyên liệu cấu thành nên một đôi giày như đệm, đế cao su, chi tiết trang trí hoàn toàn không thể tái chế, hoặc gây ô nhiễm môi trường nếu xử lý bằng hình thức thiêu đốt. Bên cạnh đó, chất keo để sản xuất giày rất độc hại và gây tác động tiêu cực đến sức khỏe của nhân công làm giày. Nhận thức được điều này sẽ giúp chúng ta biết cách để giữ gìn đôi giày sneaker một cách chủ động, có ý thức hơn, hoặc có thể ủng hộ các thương hiệu giày bền vững như ShoesX hay Rens Original.
Có thể giảm thiểu tác hại của thời trang nhanh bằng các hành động thiết thực như hạn chế mua sắm quá độ, tận dụng tối đa quần áo của mình bằng cách đi học hay nghiên cứu về cách styling trang phục. Bạn không nhất thiết phải mua quần áo của thương hiệu thời trang bền vững để ủng hộ thời trang bền vững, nếu bạn cảm thấy mình đã quá dư thừa quần áo.
14/ Nên hay không nên truyền thông quá nhiều về tính bền vững của thương hiệu?
Đối với thương hiệu thời trang bền vững, nên chia sẻ những kiến thức hữu ích tới những người quan tâm về thời trang bền vững, để giúp cho họ nhận thức đúng đắn về khái niệm này, cũng như hiểu được trách nhiệm tiêu dùng của mình đang góp công thế nào trong việc khiến cho các thương hiệu thời trang nhanh phải nghiêm túc nhìn nhận về mô hình kinh doanh hiện tại của mình.
Cách làm truyền thông tốt nhất vẫn là thông qua người tiêu dùng chứ không phải là báo đài hay phương tiện truyền thông. Nhưng với cương vị là một thương hiệu thời trang bền vững thì nên chia sẻ và đối thoại cởi mở với truyền thông để giúp nhân rộng thông tin và kiến thức có giá trị về thời trang bền vững. Các thương hiệu bền vững cũng nên thiết lập các nhóm cộng đồng để trực tiếp đối thoại với khách hàng và những người quan tâm đến chủ đề này.
Nguồn: Blog So Awkward Rose, Fellini Rose